Rekonstrukcje po porażeniu nerwu twarzowego

Plastyka połowiczego porażenia nerwu twarzowego za pomocą podwieszenia ust paskami powięzi szerokiej uda.

PREDYSPOZYCJE/CEL:

• Zabieg wykonuje się u chorych po porażeniu nerwu twarzowego z objawami opadniętego kącika ust i nietrzymanie pokarmów.
• Operację wykonuje się ze wskazań zdrowotnych.
• Celem zabiegu jest podniesienie kącika ust i przywrócenie możliwości utrzymywania pokarmów w jamie ustnej.

OPIS ZABIEGU:

Operację wykonuje się w ułożeniu pacjenta w pozycji horyzontalnej na plecach. Chory jest znieczulony ogólnie. Czasami jeśli tego wymaga stan miejscowy wykonuje się rysunki wyznaczające linie cięć oraz stanowiące punkty orientacyjne w trakcie operacji. Po przygotowaniu pola operacyjnego, poprzez przemycie preparatem antyseptycznym wykonuje się cięcia w wyznaczonych miejscach.

Operację rozpoczyna się od pobranie paska powięzi z powięzi szerokiej uda przez nacięcie po jego bocznej stronie ciągnące się od wysokości krętarza większego do stawu kolanowego. 

Linie cięć na twarzy przebiegają w obrębie skóry owłosionej oraz na niewielkim odcinku przed uchem. Nacięcia wykonywane są po obu stronach wokół małżowiny usznej, czasami pod brodą. Pozwalają one odwarstwić skórę od mięśni i powięzi. Następnie pobraną powięź doszywa się wokół ust i do ich kąta a następnie podciąga i podwiesza, przyszywając do powięzi skroniowej. Po wykonaniu plastyki powięzi i mięśni skórę napina się, a nadmiar usuwa. Większa część blizn pozostanie ukryta we włosach, dookoła ucha lub w naturalnych liniach zmarszczek skóry.

Kontroluje się ranę celem zaopatrzenia miejsc krwawienia oraz usunięcia narzędzi chirurgicznych i materiałów opatrunkowych. Operację kończy się założeniem drenu i szwów mocujących.

PRZYGOTOWANIE:

Poza rutynowymi badaniami laboratoryjnymi [morfologia krwi, grupa krwi, układ krzepnięcia [INR, APTT], CRP, elektrolity we krwi [Na, K], kreatynina we krwi, glukoza we krwi, białko we krwi, badanie ogólne moczu, HbsAb, antyHCV,] w zależności od stanu zdrowia pacjenta, lekarz może zlecić również inne badania dodatkowe np. EKG, RTG płuc.

Jeśli zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym należy pozostać na czczo na 6 godzin przed rozpoczęciem operacji. 

W przypadku, gdy przewidywana jest w trakcie zabiegu większa utrata krwi zostanie zamówiony przed zabiegiem koncentrat krwinek czerwonych i wykonane badanie zgodności krzyżowej krwi pacjenta z krwinkami dawcy. Preparat krwi zostanie przetoczony tylko jeżeli wystąpią do tego wskazania.

Pacjenci palący papierosy w związku z ich negatywnym wpływem na proces gojenia będą proszeni o zaprzestanie palenia na trzy tygodnie przed i po operacji. Muszą się oni też liczyć z tym, że wielu chirurgów dla dobra pacjenta może odstąpić od wykonania operacji u aktywnych palaczy nie będących w stanie rzucić palenia w tym okresie. 

Rano w dniu zabiegu zaleca się chorym kąpiel pod bieżącą wodą w mydle antyseptycznym. 

Tuż przed zabiegiem zostanie założona do żyły kaniula służąca do podawania leków; cewnik moczowy jeśli przewidywany czas zabiegu jest dłuższy od 2 godz i bandaż elastyczny na kończyny dolne w przypadku obecności żylaków. 

Na skórę naniesione zostaną oznaczenia / linie, ułatwiające precyzyjne wykonanie operacji. 

Zrobiony zostanie również komplet zdjęć. 

PRZECIWWSKAZANIA:

• Przeciwwskazaniami do zabiegu są: niestabilne nadciśnienie tętnicze, niestabilna choroba niedokrwienna serca, skazy naczyniowe i zaburzenia krzepnięcia, przyjmowanie leków wpływających na krzepliwość krwi, immunosupresyjnych i cytotoksycznych, niedokrwistość, duszności w wywiadzie, stany zapalne żył kończyn dolnych, cukrzyca niestabilna, znaczna otyłość [BMI > 35 kg/m2], nadczynność/niedoczynność tarczycy niewyrównana, infekcja ropna skóry,  ciąża – proszę bezwzględnie poinformować lekarza jeśli pacjent stwierdzi, iż któreś z powyższych przeciwwskazań do operacji występuje u niego. W przypadku podpisania zgody przez pacjenta, przy obecności, któregoś z w/w przeciwwskazań do zbiegu przyjmuje się, chory akceptuje i bierze na siebie odpowiedzialność za zwiększone ryzyko wystąpienia niżej wymienionych powikłań.

RODZAJ ZNIECZULENIA:

Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym.

CZAS TRWANIA ZABIEGU:

Czas trwania zabiegu wynosi około 2 godzin w zależności od miejscowych warunków anatomicznych.

POSTĘPOWANIE PO ZABIEGU I PRZEBIEG REKONWALESCENCJI:

Dolegliwości bólowe kontrolowane za pomocą środków przeciwbólowych występują bezpośrednio po zabiegu i w ciągu kilku kolejnych dni. Mogą się one nasilać w pewnym stopniu przy wzmożonej aktywności ruchowej i wymagać doustnych leków przeciwbólowych przez następne kilka tygodni. Normalnym objawem jest występowanie obrzęków, zaczerwienienia, zwiększonego ucieplenia i podbiegnięć krwawych w okolicy operowanej, które ustępują stopniowo w okresie od 2 do 3 tygodni po zabiegu.

W przypadku wydłużonego czasu zabiegu lub w przypadku obecności dodatkowych obciążeń w okresie okołooperacyjnym mogą być podawane dożylnie antybiotyk oraz podskórnie heparyna drobnocząsteczkowa celem zastosowania profilaktyki przeciwbakteryjnej i przeciwzakrzepowej.

Po operacji w 1 lub 2 dniu zostanie zdjęty opatrunek. Szwy  usuwane będą po około 7- 14 dniach po zabiegu. Kąpiel pod bieżącą wodą można wziąć 2 dni po usunięciu drenu lub ustąpieniu wydzieliny z rany . Powrót do pełnej aktywności życiowej następuje najczęściej po upływie 10-14 dni od zabiegu, a do ćwiczeń fizycznych po upływie 6-8 tygodni. Blizny po operacji mogą być opalane dopiero po upływie roku. 

Do czasu wygojenia rany należy dbać o jej higienę wg zaleceń podanych przez personel medyczny. Nie należy leżeć  na ranie, przebywać w pozycjach powodujących ucisk rany, prowadzić samodzielnych zabiegów naruszających ciągłość naskórka pokrywającego ranę. W przypadku zamoczenia /zabrudzenia rany należy ją przemyć preparatem antyseptycznym.

Po około 4 tyg od wygojenia się ran należy zacząć stosować żele silikonowe lub opatrunki uciskowe celem zapobiegania przerastaniu blizn.

Efekt pierwotny operacji jest widoczny zaraz po zabiegu. Z czasem obrzęk operacyjny tkanek ustąpi, ich struktura ulegnie przebudowie, linie cięć zbledną. Efekt ostateczny zabiegu zależy od stanu ogólnego i miejscowego chorego oraz jego zaangażowanie w zalecenia co do rehabilitacji oraz opieki nad ranami oraz bliznami i jest osiągany po upływie około 6 - 18 miesięcy.

MOŻLIWE POWIKŁANIA [należy uwzględnić możliwość wystąpienia każdego z niżej podanych powikłań podejmując decyzję o wyrażeniu zgody na proponowany zabieg]

• Każdy zabieg lub operacja nie są obojętne dla organizmu człowieka i są związane z ryzykiem wystąpienia powikłań do utraty zdrowia lub życia włącznie. Każde nacięcie skóry jest zawsze związane z powstaniem blizny. 
• Możliwe powikłania miejscowe: krwawienie, powstanie krwiaka, upośledzenie ukrwienia operowanej okolicy do powstania miejscowej martwicy włącznie (prowadzących do konieczności usunięcia martwych tkanek a w przypadku kończyn prowadzące do amputacji),  zakażenie rany chirurgicznej, opóźnione gojenie lub brak gojenia się rany, odczyn na nici chirurgiczne, powstanie surowiczaka, rozejście się brzegów rany, powstanie szpecącej, przerośniętej lub przykurczającej blizny, przeczulica (ból)  lub zdrętwienie oraz utratę czucia w okolicy operowanej, przebarwienie lub zwiotczenie skóry, konieczność reoperacji w wyniku powstałych powikłań. 
• Możliwe powikłania ogólnoustrojowe: gorączka, zakażenie układu moczowego, zapalenie płuc, zakażenie łożyska naczyniowego, uogólniona odpowiedź zapalna na zakażenie miejscowe, nasilenie objawów chorób współistniejących, reakcje uczuleniowe na stosowane leki lub środki opatrunkowe do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego włącznie, niewydolność krążenia, niewydolność oddechowa, wystąpienie zatorowości płucnej, niewydolność nerek, niewydolność wielonarządowa, zgon.
  
• Mogą również wystąpić inne niekorzystne następstwa zabiegu, których nie można przewidzieć w danej chwili.
  

CZAS W KLINICE:

Pobyt w szpitalu zależny jest od rodzaju, wielkości i  postępu gojenia się rany, ale najczęściej nie jest on krótszy niż 1- 5  dni. Chory po leczeniu dostaje wstępnie 30 dni zwolnienia lekarskiego.

ALTERNATYWNE METODY LECZENIA:

Zabiegi po porażeniu nerwu twarzowego możemy podzielić na dynamiczne i statyczne.

Dynamiczne polegają na powtórnym unerwieniu odnerwionych mięśni poprzesz połączenie ich ze sprawnymi nerwami twarzy. Niestety operacje te skuteczne są tylko przez pierwsze 2 lata po porażeniu i w tym okresie z czasem ich skuteczność maleje.

Operacje statyczne polegają na podwieszeniu na paskach powięzi opadniętych mięśni mimicznych.

Można użyć powięzi mięśnia skroniowego lub przeszczepu powięzi szerokiej uda.